โมฆะ และ โมฆียะ มีนิติสัมพันธ์ที่ต่างกันอย่างไร

โมฆะ คืออะไร

โมฆะ หมายความว่า เสียเปล่า ไม่มีผลบังคับหรือผูกพันตามกฎหมาย เช่น สัญญาเป็นโมฆะ
ดังนั้น โมฆกรรม จึงหมายความว่า นิติกรรมที่เสียเปล่า ไม่มีผลบังคับหรือผูกพันตามกฎหมาย ถือเป็นนิติกรรมที่เสียเปล่ามาตั้งแต่ต้น เสมือนไม่เคยเกิดนิติกรรมนั้นขึ้นเลย

โมฆียะ คืออะไร

โมฆียะ หมายความว่า อาจเป็นโมฆะได้เมื่อมีการบอกล้าง หรือมีผลสมบูรณ์เมื่อมีการให้สัตยาบัน
ดังนั้น โมฆียกรรม จึงหมายความว่า นิติกรรมที่สมบูรณ์ใช้บังคับกันได้ตามกฎหมายตั้งแต่ทำนิติกรรมจนกว่าจะถูกบอกล้างซึ่งหากถูกบอกล้างก็จะทำให้นิติกรรมนั้นเป็นโมฆะ ย้อนไปถึงขณะเริ่มทำนิติกรรม

สาเหตุการเกิดโมฆะ และโมฆียะ

โมฆะ

1.แบบของนิติกรรมไม่เป็นไปตามที่กฎหมายบังคับไว้

2.มีวัตถุประสงค์ของนิติกรรมที่ไม่สุจริต

3.มีการสำคัญผิดในสาระสำคัญของนิติกรรม

โมฆียะ

1.ความบกพร่องเกี่ยวกับเรื่องความสามารถ เช่น ความเป็นผู้เยาว์ความเป็นคนเสมือนไร้สามารถ

2.ความบกพร่องเรื่องการแสดงเจตนาโดยสำคัญผิด ถูกฉ้อฉล หรือถูกข่มขู่

การบอกล้าง

การบอกล้างโมฆียกรรม จะทำให้นิติกรรมนั้น มีผลเป็นโมฆะมาตั้งแต่เริ่มต้น โดยสามารถดำเนินการดังต่อไปนี้
1.จะต้องทำการแสดงเจตนาอย่างแจ้งชัดต่อคู่สัญญา กล่าวคือ มีการแจ้งไปยังอีกฝ่ายหนึ่งว่า ต้องการบอกล้างหรือยกเลิกนิติสัมพันธ์ตามนิติกรรมดังกล่าว
2.การบอกล้างอาจบอกได้ทั้งทางวาจาหรืออาจทำเป็นหนังสือก็ได้

ระยะเวลาการบอกล้าง

โมฆียกรรมนั้น จะต้องมีการบอกล้างภายใน 1 ปี นับจากระยะเวลาดังต่อไปนี้
1.พ้นจากการเป็นผู้เยาว์ การเป็นคนไร้ความสามารถ คนเสมือนไร้ความสามารถ หรือบุคคลลวิกลจริต
2.รู้ถึงสาเหตุสำคัญผิด ฉ้อฉล หรือพ้นจากการข่มขู่
3.ผู้แทนโดยชอบธรรม ผู้อนุบาล หรือผู้พิทักษ์ รู้ถึงนิติกรรมที่ตกเป็นโมฆียะนั้น
4.ผู้ทำนิติกรรมสิ้นสภาพบุคคลแล้ว ทายาทของผู้ทำนิติกรรมมีสิทธิบอกล้างแทน
โมฆียกรรมที่ทำขึ้นถึง 10 ปี ไม่สามารถบอกล้างได้

ผลทางกฎหมาย

โมฆะ

1.นิติกรรมเสียเปล่ามาตั้งแต่ต้น
2.ไม่มีการเคลื่อนไหวในสิทธิ
3.สามารถเอาความเป็นโมฆะของนิติกรรมมากล่าวอ้างได้เสมอ
4.ไม่สามารถทำให้นิติกรรมสมบูรณ์ได้ นอกจากทำขึ้นใหม่
5.นำหลักลาภมิควรได้มาใช้บังคับ

โมฆียะ
1.นิติกรรมมีผลสมบูรณ์จนกว่าจะถูกบอกล้าง
2.หากมีการบอกล้าง นิติกรรมจะตกเป็นโมฆะตั้งแต่เริ่มแรก และให้คู่สัญญากลับคืนสู่ฐานะเดิม
3.หากมีการให้สัตยาบันแล้ว จะสมบูรณ์ตลอดไป ไม่อาจบอกล้างได้อีก