เคยสงสัยไหมว่าเช็คที่เราสั่งจ่ายหรือได้รับมานั้น มีเงื่อนไขและข้อกำหนดอะไรบ้าง แล้วถ้าจะสั่งจ่ายเช็คล่วงหน้าเป็นร้อยปี ทำได้จริงหรือ บทความนี้จะพาคุณมาหาคำตอบ พร้อมเจาะลึกเรื่องการใช้งานเช็คอย่างถูกต้อง ครบทุกมิติ ไม่ว่าจะเป็นเงื่อนไขการสั่งจ่ายเช็ค อายุของเช็ค หรือแม้กระทั่งผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการเช็คเด้ง บอกเลยว่าข้อมูลเหล่านี้เป็นเรื่องที่คนทำธุรกรรมทางการเงินต้องรู้
การจ่ายเงินด้วยเช็คมีเงื่อนไขอะไรบ้าง?
1. เช็คต้องมีข้อมูลครบถ้วน ได้แก่
– วันที่สั่งจ่าย
– จำนวนเงินทั้งตัวเลขและตัวอักษรต้องถูกต้องตรงกัน
– ชื่อผู้รับเงิน
– ลายมือชื่อผู้สั่งจ่ายที่ให้ไว้กับธนาคาร
2. ต้องมีเงินในบัญชีเพียงพอ หากเงินไม่พอจ่าย เช็คจะเด้ง และอาจมีความผิดทางอาญา
3. อายุของเช็ค
– เช็คมีอายุ 6 เดือนนับจากวันที่ระบุในเช็ค
– หากพ้นกำหนดธนาคารจะปฏิเสธการจ่ายเงิน
– ควรนำเช็คไปขึ้นเงินภายในระยะเวลาที่กำหนด
4. ประเภทของเช็คแบ่งได้ตามลักษณะการสั่งจ่ายได้ 2 แบบ คือ
• เช็คสั่งจ่ายโดยลูกค้า
– เช็คบุคคลธรรมดา คือ เช็คที่บุคคลธรรมดาเป็นผู้สั่งจ่ายเงินตามเช็ค
– เช็คนิติบุคคล คือ เช็คที่องค์กร หรือบริษัทเป็นผู้สั่งจ่ายเงินตามเช็ค
• เช็คสั่งจ่ายโดยธนาคาร
– แคชเชียร์เช็ค
– เช็คของขวัญ
– ดราฟต์
5. การขีดฆ่าหรือแก้ไข
• หากมีการแก้ไขต้องลงลายมือชื่อกำกับทุกจุด
• การขีดฆ่าคำว่า “หรือผู้ถือ” ต้องมีลายเซ็นกำกับ
ออกเช็คแล้ว ขึ้นเงินไม่ได้ = เช็คเด้ง
• เมื่อพบว่าเช็คเด้ง ให้แจ้งความดำเนินคดีต่อพนักงานสอบสวน เนื่องจากมีอายุความ 3 เดือน นับตั้งแต่วันที่เช็คเด้ง
• โดยไปที่สถานีตำรวจท้องที่ที่สาขาเช็คตั้งอยู่ภายใน 3 เดือน
ออกเช็คระบุอายุเกินกว่า 6 เดือน ทำไม่ได้
1) โดยปกติเช็คจะมีอายุความในการใช้ไม่เกิน 6 เดือน นับจากวันที่ระบุบนเช็ค
2) หากพ้นกำหนด 6 เดือนไปแล้ว เช็คฉบับนั้นจะถือว่า “หมดอายุ” และธนาคารจะไม่สามารถขึ้นเงินให้ได้
3) การกำหนดอายุของเช็คช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดข้อพิพาททางการเงินที่อาจเกิดขึ้นได้จากการใช้เช็คที่สูญหาย หรือถูกขโมยไป
4) การจำกัดอายุของเช็ค ทำให้การปลอมแปลงหรือใช้เช็คปลอมทำได้ยากขึ้น
ก่อนสั่งจ่ายเช็คต้องรู้!
1) ควรใช้ปากกา หมึกสีดำ หรือ น้ำเงิน
2) กรอกตัวเลขให้ชิดกับสัญลักษณ์ ฿
3) หลีกเลี่ยงการแก้ไขข้อมูลบนหน้าเช็ค เพื่อป้องกันการทุจริตจากการเปลี่ยนแปลงข้อมูล
4) เช็คที่มีการแก้ไขข้อความ สร้างความยุ่งยากแก่ผู้ได้รับเช็ค เพราะต้องใช้เวลาตรวจสอบนาน กว่าจะขึ้นเงินได้ และผู้สั่งจ่าย อาจต้องออกเช็คฉบับใหม่ทันที
ก่อนรับเช็คต้องรู้!
1. สังเกตว่า เช็คที่ได้มา มีการแก้ไขข้อมูลบนหน้าเช็คหรือไม่
• หากมีการแก้ไข และผู้รับเช็คมีบัญชีธนาคารผู้ออกเช็ค ให้นำฝากเช็คเข้าบัญชีนั้นได้เลย
• หากไม่มีบัญชีธนาคารผู้ออกเช็ค ให้ติดต่อผู้สั่งจ่าย เพื่อเปลี่ยนช่องทางการชำระเงิน หรือ เปลี่ยนหน้าเช็คใหม่ หรือ เปิดบัญชีเพื่อนำฝากเช็ค
2. หลีกเลี่ยงการเขียน ขูด ลงบนเช็ค การพับ หรือการทำให้เปียกชื้น
3. ถ้าทำเช็คหาย ให้รีบดำเนินการ ดังนี้
1) แจ้งให้ผู้สั่งจ่ายเช็คทราบ และทำการระงับการจ่ายเงินทันที
2) แจ้งความเพื่อลงบันทึกประจำวัน
ออกเช็คเด้ง ขึ้นเงินไม่ได้ ผิดอย่างไร?
• มีความผิดทางแพ่ง ว่าด้วยตั๋วเงิน อายุความการฟ้องร้องบังคับคดี ตามมาตรา 1001
– สามารถฟ้องผู้รับรองตั๋วแลกเงิน ผู้ออกตั๋วสัญญา ใช้เงิน
– มีกำหนด 3 ปี นับแต่วันตั๋วถึงกำหนด
• มีความผิดทางอาญา ตามพ.ร.บ. ว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค พ.ศ. 2534 มาตรา 4
– เมื่อได้มีการยื่นเช็คเพื่อให้ใช้เงินอันชอบด้วยกฎหมาย ถ้าธนาคารปฎิเสธไม่ให้ใช้เงินตามเช็คนั้น ผู้ออกเช็ค มีความผิด
– ต้องระวางโทษปรับไม่เกิน 60,000บาท หรือจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือทั้งจำทั้งปรับ
การใช้เช็คในการทำธุรกรรมทางการเงินอาจดูเหมือนเป็นเรื่องง่าย แต่กลับเต็มไปด้วยรายละเอียดและเงื่อนไขที่ต้องใส่ใจ เพื่อป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต เช่น เช็คหมดอายุ หรือการสั่งจ่ายเช็คเด้งที่อาจนำมาซึ่งความผิดทางกฎหมาย หากคุณเป็นคนหนึ่งที่ใช้งานเช็คเป็นประจำ อย่าลืมตรวจสอบข้อมูลให้ครบถ้วนทุกครั้ง และปฏิบัติตามข้อกำหนดเพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาทางการเงินที่ไม่คาดคิด จะใช้งานเช็คทั้งที ต้องรู้ให้ครบ จบในครั้งเดียว
อ่านบทความอื่นๆ เกี่ยวกับ เช็ค
เช็ค มีกี่ประเภทและควรระวังอย่างไรเมื่อใช้งาน?
รู้หรือไม่…เช็คกับแคชเชียร์เช็ค แตกต่างกันอย่างไร?