จ้างต่อหลังเกษียณ” ไม่ได้หมายความว่าจะมีสถานะเป็นลูกจ้างเสมอไป คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 8208/2560 ชี้ชัดว่า หากลักษณะการทำงานเป็นอิสระ ไม่อยู่ภายใต้การควบคุมและกำหนดเวลาของนายจ้างความสัมพันธ์นั้นถือเป็น ‘สัญญาจ้างอิสระ’ มิใช่สัญญาจ้างแรงงาน และไม่อยู่ภายใต้กฎหมายคุ้มครองแรงงาน
ศึกษาจาก “ คำพิพากษา ”
คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 8208/2560
ทำสัญญาจ้างลูกจ้างหลังเกษียณอายุ เป็นที่ปรึกษาด้านกฎหมายและเลขานุการ แม้นายจ้างจะเป็นผู้จัดหาเครื่องมือและอุปกรณ์ทำงานทั้งหมด แต่ลักษณะงานไม่กำหนดเวลาทำงาน ไม่ต้องมาทำงานทุกวัน และไม่ต้องสแกนนิ้วเข้าออกงาน จึงไม่ถือว่าเป็นการจ้างแรงงาน ตามป.พ.พ. มาตรา 575 และ พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มาตรา 5 เมื่อนายจ้างยกเลิกสัญญาจ้าง ลูกจ้างจึงไม่มีสิทธิได้รับค่าชดเชยตามกฎหมายแรงงาน
สรุปจากคำพิพากษา
ความสัมพันธ์ตามข้อเท็จจริงนี้ มิใช่พิจารณาแต่เพียงว่านายจ้างตกลงจ้างลูกจ้างเข้าทำงานและจ่ายค่าตอบแทนตลอดระยะเวลาทำงาน แต่ลูกจ้างซึ่งเป็นผู้รับจ้างอิสระ ต้องอยู่ภายใต้อำนาจการบังคับบัญชาด้วย
ประเด็นสำคัญจากคำพิพากษา
• ลักษณะสำคัญของสัญญาจ้างแรงงาน:
1) ต้องอยู่ในบังคับบัญชาและการควบคุมของนายจ้าง
2) ต้องทำงานในเวลาที่กำหนด
3) ต้องปฏิบัติงานตามคำสั่งนายจ้าง
4) ได้รับค่าตอบแทนอย่างสม่ำเสมอ
• หลักการสำหรับองค์กรต่าง ๆ ที่ทำสัญญาจ้างผู้เกษียณอายุหรือบุคคลภายนอกในลักษณะ “ที่ปรึกษา” หรือ “ฟรีแลนซ์” เพื่อพิจารณาว่า:
1) ถ้าองค์กรควบคุมลูกจ้างเหมือนพนักงาน ต้องรับผิดชอบตามกฎหมายแรงงาน
2) ถ้าองค์กรให้ทำงานอิสระ ถือเป็น “สัญญาจ้างอิสระ” จะไม่อยู่ภายใต้กฎหมายแรงงาน